ارتباط دینداری با رفتار اقتصادی - کاربردی از اقتصاد آزمایشگاهی: مطالعه رفتار اعتماد، مشارکت و انصاف

دین به عنوان یک جهان بینی و مجموعه ای از باورها، بایدها و نبایدها، ابعاد مختلفی از زندگی بشر را متأثر می سازد. تأثیر دین بر تاریخ جوامع، ادبیات، فلسفه، هنر و معماری و از همه مهم تر نظام اقتصادی به عنوان جزئی از نظام اجتماعی، قابل توجه است. این اعتقاد که دین برای تأمین سعادت مادی و معنوی افراد اصول اعتقادی و برنامه اخلاقی دارد به همراه تاکید دین اسلام بر تأمین سعادت فرد و جامعه، این انتظار را بوجود می آورد که رفتارهای عام گرای دینداران همزمان با تأمین نفع فردی، منفعت جمعی را نیز دربر گیرد. تحقیق حاضر در نظر دارد ارتباط دینداری را با رفتار مشارکت، اعتماد و انصاف در سطح خرد بررسی نماید. بدین منظور از استانداردهای اقتصاد آزمایشگاهی برای اجرای بازی های رفتاری بهره برده است. بازی کالای عمومی با پول واقعی و فرضی در تکرارهای پنج مرحله ای برای 63 و 76 نفر اجرا شد. همچنین یک بازی سرمایه گذاری تقابلی با 104 نفر و یک بازی اولتیماتوم با تولید برای 118 نفر از دانشجویان دانشگاه مازندران که به صورت تصادفی انتخاب شدند برگزار شد. روند اجرای بازی ها به همراه پاسخ به پرسشنامه های متغیرهای جمعیتی و ابعاد شخصیت در اسفند 1392 تا اردیبهشت 1393 صورت گرفت. شواهد تحقیق، مشابه با نتایج پژوهش های گذشته در دنیا، نتوانست تأثیر معنی دار شاخص کلی دینداری بر رفتار اقتصادی را تأیید کند. با این وجود، بعد از ورود ابعاد مختلف دینداری به رگرسیون پس رو، رابطه آماری معنادار بین برخی از این ابعاد با رفتارهای عام گرای تحقیق مشاهده شد. افزایش شاخص های اخلاقیات و عبادیات حدود 26و27 درصد از بالا بودن مشارکت را به ترتیب، در دو بازی مشارکت با پول و بدون پول تبیین نمودند. نتایج نشان داد، شاخص عبادیات با میزان اعتماد به دیگران، رابطه منفی و با شاخص امانتداری رابطه مثبت دارد. اخلاقیات و جنسیت به عنوان عاملی برای توضیح دهندگی انصاف در بازی دیکتاتور شناسایی شده است.